“Konut dahil tüm yüksek yapılar, alışveriş merkezleri, otoparklar, tanımlı büyüklükteki toplanma, eğitim ve sağlık hizmeti, ticaret, depolama, üretim vb. amaçla kullanılan yapılarda; mekanların özelliklerine bağlı olmak üzere, uygun tipte sprinkler başlığı ve sistemi kullanmaktayız. Sprikler sistemleri otomatik yangın söndürme sistemleridir. Başlayan yangını genişlemeden ve kontrolden çıkmadan önce algılar, haber verir ve söndürür. 4 farklı çeşidi bulunan sprikler yangın söndürme sistemleri; yanıcı madde, raf düzeni olup olmadığı, donma riski olup olmaması, risk grubu ve buna bağlı olarak ayarlanan debi, boru montaj güzergahı, deprem bölgesinde olup olmadığı gibi detaylar dikkate alınarak hazırlanır. Yapı tehlike sınıfına, mimari özelliklerine ve kullanım amacına
bağlı olarak ıslak borulu, baskın vanalı, ön tepkimeli ve de yangın çevrimi tip otomatik sulu, söndürme sistemlerini geçmişten günümüze başarılı bir şekilde yaygın olarak uyguladık.
Islak Alarm Vanalı Sistem (Wet Alarm Valve)
Suyun donma sıcaklığının üstünde ve çevre sıcaklığının 95 °C'yi geçmediği yerlerde uygulanır. Bu sistemde borular içinde basınçlandırılmış su hazır bekletilir. Yangın sebebiyle oluşan ısının etkisiyle sprinkler patlar ve su, sprinklerdeki yansıtıcıya çarparak yangın mahalline suyun sevki gerçekleştirilir.
Basınçlı su sistem sürekli olarak beslenirken aynı anda geciktirme hücresini de doldurur. Hücre dolduktan sonra hücre üzerindeki basınç anahtarı tetiklenir. Basınç anahtarı otomasyon sistemine alarm bilgisini ulaştırır. Su motorlu gonga ulaşır ve mekanik alarm verilmesini sağlar.
Kuru Alarm Vanalı Sistem (Dry Alarm Valve)
Suyun donma riskinin olduğu yerlerde kullanılır. Kuru borulu sprinkler sistemleri, kuru alarm vanasının üst kısmının basınçlı hava veya inert gaz ile sürekli olarak basınç altında tutulduğu ve kuru alarm vanasının alt kısmının su ile basınç altında tutulduğu sistemlerdir.
Kuru borulu sistemler sadece donma hasarı olasılığı bulunan mahallerde ve sıcaklığın 70 °C'nin üzerinde olduğu kurutma fırını benzeri mahallerde uygulanmalıdır.
Baskın Alarm Vanalı Sistem (Deluge Alarm Valve)
Bu sistem, yangın yayılımının yüksek ve hızlı olmasının beklendiği alanlarda kullanılır. Suyun veya köpüğün yangının meydana gelip yayılacağı tüm alana uygulanmasının istendiği durumlarda kullanılabilen sistemlerdir. Sistem baskın vana ile su beslemesine bağlanır. Borular su veya hava ile basınçlandırılmaz. Baskın alarm vanası, uygun otomatik algılama sistemi ile devreye girer.
Ön Tepkimeli Sistem (Pre-Action Alarm Valve)
Müzeler, matbaalar, bilgisayar odaları, kütüphaneler ve arşivler gibi azami önem taşıyan, kaza ile su basılması istenmeyen mahallerde, sudan dolayı oluşabilecek hasarı önlemek için kullanılırlar.
Ön tepkili sistemde tıpkı kuru söndürme sisteminde olduğu gibi borularda basınçlı hava veya azot bulunmaktadır. Sistemin aktivasyona geçmesi için sprinklerin patlaması tek başına yeterli değildir. Sprinkler patladıktan sonra öncelikle borularda bulunan basınçlı hava veya azot, yangın mahalline boşaltılır, ardından yangın algılama sisteminin devreye girerek alarm bilgisinin doğruluğu teyit edildikten sonra sistem aktive edilir. Bu sistem Ön Tepkili (Pre-Action) Sistem olarak adlandırılır.
1-Islak Pilot Aktivasyonlu
2-Kuru Pilot Aktivasyonlu
3-Elektrik Aktivasyonlu
Kilitlemesiz Ön Tepkili Sprinkler Sistemi
Bu sistem normal kuru borulu sprinkler sisteminin diğer çeşidi olup, ön tepkili alarm vanasından boru sistemine su geçişi, sprinklerin açılması ile veya otomatik bir algılama sisteminin devreye girmesi ile başlar. Dedektörlerin tepkisinden bağımsız olarak, boru içindeki basınç düşmesi ön tepkili alarm vanasının açılmasına sebep olur. Kilitlemesiz ön tepkili sprinkler sistemi kuru borulu sistem talep edilen, yangın yayılımının hızlı olmasının beklendiği yerlerde uygulanabilir. Aynı zamanda, hızlandırıcılı veya hızlandırıcısız kuru borulu sistemlerin yerine kullanılabilir.
Aktivasyon yöntemi mahalde kullanılması uygun görülen algılama sistemi seçeneğine göre belirlenir. Aktivasyon pnömatik veya pnömatik/elektrikli olabilir.
Çift Kilitlemeli Ön Tepkili Sprinkler Sistemi:
Bu sistem normal kuru borulu sprinkler sisteminin diğer çeşidi olup, ön tepkili alarm vanasından boru sistemine su geçişi sprinklerin açılması ile ve aynı zamanda otomatik bir algılama sisteminin devreye girmesi ile başlar.
Çift kilitlemeli ön tepkili sprinkler sisteminin, kaza sonucu suyun boşalmasının ciddi hasarlara sebep olacağı yerlerde kullanılması uygundur. Suyun boru sistemine geçişi iki bağımsız olayın gerçekleşmesi durumunda olduğundan kaza sonucu boşalma olasılığının minimize edildiği sistem tipidir.
Aktivasyon yöntemi mahalde kullanılması uygun görülen algılama sistemi seçeneğine göre belirlenir. Aktivasyon yöntemi pnömatik/pnömatik, pnömatik/elektrikli, elektrikli/ elektrikli olabilir. Kilitlemesiz ve tek kilitlemeli ön tepkili sistemlerde sistem büyüklüğü, en fazla 1000 sprinkler aynı ön tepkili alarm vanasından kontrol edilecek şekilde belirlenmelidir.
Elektrik-Pnömatik Aktivasyonlu çift Kitlemeli Ön Tepkili Sistemler:
Dedektör (1) algıladığında, kontrol paneline (2) sinyal gönderir. Panel uygun sinyali selenoid (3) vanaya göndererek serbest bırakır. Deluge vana, bir sprinkler (4) patlayana kadar açılmayacaktır. Bir sprinkler açıldığında, boru içerisindeki basınç düşümü pnömatik aktüatörü (5) açar. Dedektörün algılaması ve boru içerisinde düşen basınç ile deluge vana hücresi (6) açılarak, vanayı açar. Deluge vana çalışmaya başladığında basınç tahrikli emniyet ventili (7) su geçişine izin vererek, deluge vananın açık olduğunu doğrular.
Sprinkler Sistemleri
Sprinkler sisteminin görevi, yangına erken tepki verilmesinin sağlanması ve yangının kontrol altına alınması ve söndürülmesi için belirli bir süre içerisinde tasarım alanı üzerine belirlenen miktarda suyun boşaltılıp otomatik bir söndürme işleminin gerçekleştirilmesidir. Sprinkler sistemi; sprinkler başlıkları, borular, bağlantı parçaları ve askılar, tesisat kontrol vanaları, alarm zilleri, akış göstergeleri, yangın pompaları gibi elemanlardan meydana gelir. Sistem çalıştığında bina içindekilere alarm verilmesi gibi çeşitli acil durum fonksiyonlarını da aktif hâle getirebilir. Sprinkler kullanılacağı ortam sıcaklığına göre seçilir ve bu sıcaklığa ulaşıldığında üzerindeki cam tüp patlayarak aktif olur. Seçimindeki ayrıca bir faktör ise koruma alanları kullanılacakları alanların tehlike sınıflarına göre standart, geniş vb. gibi farklı tipte sprinkler de mevcuttur.
Yangın Dolabı Sistemleri
Olası bir yangın tehlikesinde itfaiyenin yangın bölgesine ulaşması hayati öneme sahiptir. Bu süreç içerisinde yangının çıktığı binada yangın tesisatının olması ve bu tesisat kullanılarak yangının büyümesinin önlenmesi veya lokal bir yangınsa kontrol altına alınması ya da söndürülmesi hayati derecede önemlidir. Yangın dolapları yangın tesisatı içerisinde yer alan ve yangınla mücadele konusunda etkili olan bir yangın söndürme sistemidir. Yangın dolap sistemi, pompa istasyonundan gelen basınçlı suyun yangın dolabının içinde bulunan hortumun ucundaki lansa kadar gelmesi ile oluşan sistemdir. Tesisatın amacı, bina içinde yangın ile mücadelede güvenilir ve yeterli suyun sağlanmasıdır.
Yangın Hidrant Sistemleri
İlk müdahalede söndürülemeyen yangınlara dışarıdan müdahale edebilmek için mümkün olduğunca yapının bütün çevresini kaplayacak şekilde tesis edilecek hidrant sistemi, yangından korunma faktörünün temel taşlarından biridir. Müdahalelerde ekiplerin en büyük yardımcılarından biri olarak, büyük miktarda ve kesintisiz su imkanı sağlayarak yangının yayılmasını veya yeniden alevlenmesini önler. Suyu biten söndürme ekiplerinin su kaynağına giderek zaman kaybetmesi yerine, yakınlardaki yangın hidrantı avantajını kullanmaları vakit kazandırmaktadır."
